Euro Bölgesi’nde Enflasyon Tedirginliği: Beklentiler Yükseliyor, Büyüme Zayıflıyor

Avrupa Merkez Bankası Faiz İndirdi, Ancak Riskler Sürüyor

Euro Bölgesi’nde ekonomik dengeler yeniden sarsılıyor. Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) yayımladığı son tüketici anketine göre, Mart 2025 itibarıyla bölgedeki enflasyon beklentileri yeniden yükselişe geçti. Önümüzdeki 12 ay için enflasyon tahmini %2,9’a çıkarken, üç yıllık beklenti %2,5 olarak kaydedildi. Bu artış, Euro Bölgesi'nin uzun süredir mücadele ettiği fiyat istikrarı sorununu yeniden gündeme taşıyor.

Yüksek Beklentilerin Kaynağı Ne?

Uzmanlar, yükselen enflasyon beklentilerinin birkaç temel kaynağına dikkat çekiyor:

• Gıda ve Enerji Fiyatlarındaki Dalgalanmalar: Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle artan doğalgaz ve petrol fiyatları, hâlâ fiyat istikrarı üzerinde etkili olmaya devam ediyor. Özellikle Almanya ve Fransa gibi büyük ekonomilerde enerji faturaları tüketici beklentilerini doğrudan etkiliyor.

• Tedarik Zinciri Gerilimleri: Çin'in 2025 başında uyguladığı yeni ihracat lisans politikaları, bazı Avrupa sektörlerinde maliyet artışlarına yol açtı.

• ABD'nin Yeni Gümrük Tarifeleri: ABD Başkanı'nın 2025 başında yürürlüğe koyduğu Avrupa menşeli çelik ve otomobil ürünlerine yönelik gümrük tarifeleri, Euro Bölgesi’nde hem sanayi hem de ihracat beklentilerini olumsuz etkiliyor. Bu durum da tüketici güvenini baskı altına alıyor.

ECB'den Sürpriz Hamle: Faiz İndirimi

Tüm bu gelişmeler ışığında, ECB Nisan 2025'te politika faizinde 25 baz puanlık indirime gitti. Bu adım, enflasyonun hedefin (%2) üzerine çıkmasına rağmen, büyüme tarafındaki yavaşlama nedeniyle zorunlu görüldü.

ECB Başkanı Christine Lagarde yaptığı açıklamada, "Enflasyon risklerini takip ediyoruz ancak büyümenin desteklenmesi şu anda önceliğimiz" ifadelerini kullandı. Lagarde, Euro Bölgesi'nin 2025 ilk çeyreğinde sadece %0,1 oranında büyüme kaydettiğini ve yılın tamamı için %0,7’lik bir büyüme beklentisi olduğunu duyurdu.

Güçlenen Euro’nun Yan Etkisi: Enflasyon Değil, Deflasyon Riski

Dikkat çeken bir diğer unsur ise euro’nun son aylarda Amerikan doları karşısında güç kazanması. Nisan sonunda 1 euro, 1.13 dolara kadar yükseldi. Normal şartlarda güçlü para birimi ithal ürünleri ucuzlatır, dolayısıyla enflasyonu aşağı çeker. Ancak, ECB'nin şu anki korkusu, güçlü euro’nun büyüme üzerinde baskı oluşturması ve bazı bölgelerde deflasyonist risklerin artması.

Özellikle İtalya, İspanya ve Yunanistan gibi borç yükü yüksek ülkelerde faiz indiriminin yatırım ve tüketim harcamalarına olumlu etkisi olması bekleniyor. Ancak Almanya gibi yüksek tasarruf eğilimli ülkelerde, güçlü euro’nun ihracat gelirlerini törpülemesi söz konusu.

Tüketicinin Psikolojisi Bozuluyor mu?

Avrupa İstatistik Ofisi'nin (Eurostat) verilerine göre, tüketici güven endeksi Mart ayında -18,4 seviyesine geriledi. Bu, son 15 ayın en düşük düzeyi olarak kayda geçti. Vatandaşlar, artan fiyatlar ve belirsizlik ortamında büyük harcamaları ertelemeye başladı. Bu da iç talebi baskılıyor.

Finlandiya Merkez Bankası baş ekonomistlerinden Leena Korkman, “Enflasyon beklentileri ne kadar yüksek kalırsa, o kadar kalıcı hâle gelir. Bu beklentilerin yönetilmesi şu an ECB'nin en zor görevi” diyor.

İleriye Dönük Ne Bekleniyor?

Ekonomistlere göre ECB'nin bundan sonraki stratejisi, "veriye dayalı esneklik" olacak. Bu da her yeni enflasyon, büyüme veya işsizlik verisine göre para politikası yönünün yeniden gözden geçirilmesi anlamına geliyor. Haziran ve Eylül aylarında yapılacak toplantılarda faiz kararlarının yeniden masaya yatırılması bekleniyor.

Ancak eğer enflasyon kalıcı hale gelir ve ECB faizleri daha fazla indiremezse, Euro Bölgesi düşük büyüme – yüksek enflasyon (stagflasyon) ikileminde sıkışıp kalabilir.

Sonuç: Euro Bölgesi Kırılgan Dönemde

2025'in ikinci çeyreğine girerken Euro Bölgesi, hem fiyat istikrarını sağlamak hem de büyümeyi desteklemek arasında ince bir denge kurmak zorunda. Tüketici beklentilerinin yönü, merkez bankalarının manevra alanını büyük ölçüde belirleyecek.

Gözler şimdi Haziran 2025'te açıklanacak yeni enflasyon verilerinde olacak.