İstanbul'da Tarihi Zirve Rusya-Ukrayna Barış Görüşmeleri Öncesinde Gerilim Yükseliyor

İstanbul, 14 Mayıs 2025 – Dünya, gözlerini bir kez daha İstanbul’a çevirmiş durumda. Uzun süredir devam eden Rusya-Ukrayna savaşının sona erdirilmesi adına yeni bir barış girişimi, 15 Mayıs’ta Türkiye'nin ev sahipliğinde gerçekleştirilecek. Görüşmeler, özellikle Avrupa başkentlerinde yoğun diplomatik temaslarla şekillenirken, Batı dünyası Rusya üzerinde baskıyı artırıyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin görüşmelere kesin olarak katılacağı açıklanırken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in İstanbul’a gelip gelmeyeceği hâlâ belirsizliğini koruyor.

Türkiye Ara Bulucu Rolünde

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın doğrudan girişimiyle organize edilen zirve, Türkiye’nin arabuluculuk çabalarının yeni bir halkası niteliğinde. Türkiye daha önce de benzer müzakerelere ev sahipliği yapmış, özellikle 2022 yılında İstanbul’da yapılan görüşmeler uluslararası arenada büyük yankı uyandırmıştı. Bu yeni toplantının hedefi, kalıcı ateşkes ve diplomatik çözüm çerçevesinde somut adımların atılması olarak ifade ediliyor.

Dışişleri Bakanlığı kaynakları, toplantıya Birleşmiş Milletler ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) temsilcilerinin de gözlemci olarak katılacağını bildirdi.

Zelenski Geliyor, Putin Belirsiz

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski’nin İstanbul’a gelişi kesinleşirken, heyetinde üst düzey askeri ve diplomatik isimlerin de yer alacağı öğrenildi. Ukrayna yönetimi, masaya güçlü bir siyasi duruşla gelmeyi hedefliyor. Kiev yönetimi, Rusya’nın doğu bölgelerden tamamen çekilmesi ve 2014’te ilhak edilen Kırım’ın statüsünün yeniden değerlendirilmesini görüşmelerin temel şartı olarak belirlemiş durumda.

Öte yandan Moskova cephesi daha temkinli. Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov, “Barışa giden yolu aramaya hazırız, ancak güvenlik garantileri ve yaptırımlar konusundaki taleplerimiz karşılanmalı” açıklamasını yaptı. Putin’in İstanbul'a gelip gelmeyeceği konusunda ise net bir bilgi paylaşılmadı. Kulislerde, Rus liderin yerine Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un ya da Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev’in katılabileceği konuşuluyor.

Avrupa’dan Baskı ve Diplomatik Yoğunluk

Barış görüşmelerine günler kala Avrupa’da diplomatik trafik hızlandı. Almanya, Fransa ve Polonya başta olmak üzere pek çok AB ülkesi, Rusya’ya diplomatik baskıyı artırdı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “Bu görüşmeler, Avrupa’nın güvenliği için tarihi bir fırsat. Rusya, gerçek ve sürdürülebilir bir barışa katkı sunmak zorunda” açıklamasını yaptı.

Ayrıca NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de İstanbul’daki görüşmeleri desteklediklerini, ancak Ukrayna'nın güvenliği sağlanmadan kalıcı barışın mümkün olmayacağını belirtti.

Görüşmelerin Olası Sonuçları

Uzmanlara göre, İstanbul’daki zirveden çıkabilecek sonuçlar, savaşın seyrini tamamen değiştirebilir. Siyasi analistlere göre üç olasılık ön plana çıkıyor:

1. Geçici Ateşkes: Tarafların, özellikle sivil bölgelerde çatışmaların durdurulması için kısa vadeli bir ateşkes üzerinde anlaşması.

2. Müzakere Takvimi: Kalıcı barış için yeni bir yol haritası oluşturulması ve tarafların belirli aralıklarla yeniden bir araya gelmesi.

3. Çöküş Riski: Tarafların temel konularda uzlaşamaması durumunda görüşmelerin çıkmaza girmesi ve savaşın daha da şiddetlenmesi.

Küresel Beklenti Yüksek

İstanbul’da düzenlenecek bu zirve, yalnızca iki ülkenin değil, küresel sistemin geleceği açısından da büyük önem taşıyor. Enerji güvenliğinden gıda krizine, askeri dengelerden insani yardım konularına kadar birçok başlık, bu savaşın doğrudan etkileri arasında yer alıyor. Bu nedenle, dünya liderleri ve kamuoyu, İstanbul’dan çıkacak sonucu dikkatle bekliyor.

Türkiye’nin barış masasında oynadığı rol ise, hem bölgesel liderliğini hem de küresel diplomasideki etkinliğini bir kez daha gözler önüne seriyor.

İstanbul'dan çıkacak her karar, sadece Karadeniz kıyılarını değil, bütün Avrupa'yı ve hatta dünyanın geri kalanını da etkileyecek.